Điều đáng nói là việc đưa người trái phép này lại được thực hiện bởi
một trung tâm của một doanh nghiệp có giấy phép đưa người đi làm việc ở
nước ngoài.
Bỏ tiền đi Thổ Nhĩ Kỳ, lại được nhập cảnh Cộng hòa Síp
Sau nhiều ngày ngược xuôi từ Hà Tĩnh
ra Hà Nội, tìm đến Trung tâm đào tạo xuất khẩu của Công ty CP xuất
khẩu lao động và Thương mại du lịch Colecto, có trụ sở tại thôn Xuân
Áp, xã Tân Dân, huyện Sóc Sơn, nơi đã đảm bảo đưa chị đi Thổ Nhĩ Kỳ, để
yêu cầu giải quyết quyền lợi mà không có kết quả, chị Nguyễn Thị Mai,
SN 1980 ở xã Cẩm Nhượng, huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) đành phải viết đơn
tố cáo hành vi lừa đảo của trung tâm XKLĐ gửi đến các cơ quan báo chí.
Theo chị Mai, chị được ông Phan Công
Tịnh, Trưởng phòng của Công ty Colecto tuyển dụng, giới thiệu đến
Trung tâm đào tạo XKLĐ ở Sóc Sơn, Hà Nội. Lúc đó, Giám đốc Trung tâm là
bà Nguyễn Thị Kim Trang và ông Tịnh đã thỏa thuận với chị là đi theo
đơn hàng sang Thổ Nhĩ Kỳ, làm nhà máy nhựa với thời hạn 60 tháng, mức
lương cơ bản là 480 EU và có thể gia hạn hợp đồng. Vậy là ngày
13/5/2013, chị Mai nộp hộ chiếu cho ông Tịnh. Cả gia đình vui mừng khi
không lâu sau đó, ngày 1/6/2013, chị Mai đã có lịch bay.
Khi lên tới sân bay Nội Bài thì bà
Trang, Giám đốc Trung tâm mới đưa cho mỗi người một bản hợp đồng lao
động bằng tiếng Anh, và đến khi nhập cảnh vào Síp, được đóng dấu hộ
chiếu thời hạn cư trú 30 ngày, chứ không phải 60 tháng, thì mọi người
mới vỡ lẽ là mình được đưa sang Síp chứ không phải như thỏa thuận ban
đầu là làm việc nhà máy nhựa tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Và sang ngày 3/6/2013, chị Mai được
đưa đi làm vườn. Thắc mắc vì công ty đã không làm đúng hợp đồng, chị
Mai điện thoại về cho ông Tịnh, thì được ông Tuấn, Phó Giám đốc công ty
điện sang nói “cứ làm ở đó đi đã”. Chị Mai cho biết, sau đó, chị tiếp
tục điện về cho bà Trang thì được báo là có đi làm giúp việc gia đình
trông hai đứa trẻ hay không. “Tôi nghĩ mình đã bị lừa rồi thì chấp nhận
thôi”, chị Mai cho hay và không ngờ lại được một người nước ngoài là
Ha Khan đưa đến trông bà già 85 tuổi bị bệnh thần kinh.
 |
Đơn tố cáo của chị Nguyễn Thị Mai và hộ chiếu Trung tâm đào tạo XKLĐ của Công ty Colecto đã dùng để đưa chị sang CH Síp. |
Làm công việc này được 3 tháng thì
chị Mai lại được đưa về chủ cũ, nơi chị nhận công việc làm vườn khi mới
sang, nhưng làm việc lại không được trả lương. Chị Mai có nhờ người
làm cùng hỏi thì được chủ cho biết là họ không nhận chị làm nữa. Không
còn con đường nào khác, nghĩ đến số tiền phải bỏ ra trước khi đi quá
lớn chưa làm được gì để bù lại, chị Mai đành gửi lại va ly hành lý để
tự đi tìm việc hái chanh trong vòng 4 tháng. Công việc hái chanh lại
phập phù, mỗi tháng chỉ làm 2 tuần, lương không được bao nhiêu. Rồi chị
tìm việc chăm cụ bà 97 tuổi được 2 tháng, lại không được trả lương,
khi chị hỏi thì họ lại đưa chị ra sân bay về nước.
Lang thang, trải qua nhiều công việc
khác nhau ở nơi đất khách quê người, tiếng thì không thạo, chị Mai
đành ngậm đắng nuốt cay, vay tiền người cùng đi làm để mua vé máy bay
về nước, nếu không thì sẽ bị bỏ tù vì tội cư trú bất hợp pháp. Quá
giang qua 5 chuyến bay, đến sân bay nào chị cũng bị yêu cầu phạt tiền
nhưng vì chị nhờ nói được là mình bị lừa XKLĐ nên họ đã bỏ qua. Trưa
15/3/2014, chị Mai về đến sân bay Nội Bài, hành trình đi XKLĐ của chị
ngỡ như một cơn ác mộng.
Cũng theo lời chị Mai, thì công ty
tổ chức đưa đoàn đi trong chuyến bay ngày 1/6/2013 còn có 4 người khác
là Phan Thị Loan, Nguyễn Thị Kim, Phạm Tấn Quỳnh và Chu Đình Toàn. “Chỉ
riêng chuyến bay này họ đã lừa đảo được 35.000 USD. Trước và sau
chuyến bay này đã có rất nhiều người cũng bị lừa để đưa sang đảo Síp”.
Nhiều khuất tất từ công ty dịch vụ xuất khẩu lao động
Nhận thấy sự việc có dấu hiệu lừa
đảo, ngày 17/4, chúng tôi đã liên hệ với ông Thắng, Chủ tịch HĐQT Công
ty Colecto và được ông Thắng hẹn đến làm việc tại trụ sở Công ty nằm
trong khuôn viên Trường bồi dưỡng cán bộ nông nghiệp ở Mai Dịch-Cầu
Giấy (Hà Nội) vào sáng 18/4. Tuy nhiên theo lịch hẹn, PV Báo CAND có
mặt tại trụ sở công ty thì chỉ có một nữ cán bộ giới thiệu là Đỗ Thị
Phương Lan, Trưởng phòng tổ chức hành chính tiếp với lý do ông Thắng
bận. Khi được hỏi về đơn hàng đưa người sang Thổ Nhĩ Kỳ, công ty có
được Cục Quản lý lao động ngoài nước, Bộ LĐ-TB&XH thẩm định hay
không?, vị Trưởng phòng hành chính lúc đầu khẳng định “Công ty có nhiều
đơn hàng trình Cục đưa đi Thổ Nhĩ Kỳ, có gửi hợp đồng để thẩm định, đã
đưa được người đi rồi, nhưng đưa ít thôi”.
Nhưng sau một cuộc điện thoại mà chị
Lan giải thích là gọi cho Phòng thị trường thì lại sửa lại là “em xin
lỗi, đấy là thẩm định đi Síp, còn Bắc Síp hay Nam Síp thì em không
biết”. Khi được hỏi vậy thì việc Giám đốc Trung tâm đào tạo XKLĐ của
Trung tâm là bà Trang, cùng với ông Tịnh, Trưởng phòng và ông Tuấn, PGĐ
Công ty đưa đi là trái phép?, thì chị Lan cho biết luôn là công ty đã
giải thể Trung tâm từ lâu, anh Tuấn cũng đã nghỉ việc “em sẽ gửi chị
Quyết định nghỉ việc của anh Tuấn sau”, còn anh Tịnh thì em không biết.
Còn về trường hợp của chị Mai đã nộp
tiền cho người của công ty để làm hợp đồng đi sang Thổ Nhĩ Kỳ làm
việc, chị này cũng cho biết, việc này em còn phải kiểm tra xem có phiếu
thu hay không?
Với cung cách làm việc này, thì
không biết đến khi nào những người lao động đã trót trao tiền để công
ty đưa đi XKLĐ mới được giải quyết quyền lợi. Được biết, công ty này
trong năm 2013 đã từng bị đình chỉ hoạt động 6 tháng và mới vừa hoạt
động trở lại.
Trong khi đó, tại buổi làm việc với
PV Báo CAND, ông Đào Công Hải, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động
ngoài nước, Bộ LĐ-TB&XH khẳng định, đến thời điểm này, Cục chưa
thẩm định đơn hàng nào đi Thổ Nhĩ Kỳ và cũng chưa ai đi được. Riêng về
thị trường Síp thì Cục cũng chỉ thẩm định hợp đồng sang Nam Síp, chủ
yếu sang làm vườn, giúp việc gia đình. DN đưa đi phải đăng ký và được
Cục thẩm định.
Ông Hải nhấn mạnh, bất kể người lao
động nào đi làm việc ở nước ngoài hợp pháp cần có 2 loại giấy tờ: Giấy
phép lao động và Visa cư trú. Hợp đồng lao động bao giờ cũng phải bằng
hai thứ tiếng: tiếng Việt Nam và tiếng bản địa. Nếu người lao động nào
bị DN thỏa thuận đưa đi Thổ Nhĩ Kỳ cứ làm đơn gửi Cục để Cục có cơ sở
yêu cầu kiểm tra và xử lý DN làm sai. Nếu có chứng cứ rõ ràng, Cục có
trách nhiệm xử lý sai phạm. Có dấu hiệu lừa đảo sẽ chuyển cơ quan Công
an. Trong trường hợp người lao động do người của Công ty thực hiện đưa
đi thì người chịu trách nhiệm cao nhất là người đứng đầu.
Như vậy, rõ ràng là việc đưa người
sang Thổ Nhĩ Kỳ của Trung tâm đào tạo XKLĐ trực thuộc Công ty Colecto
là hoàn toàn không có thực. Và ngay cả việc đưa sang Bắc đảo Síp cũng
là vùng chưa được Cục Quản lý lao động ngoài nước thẩm định, đều là sai
phạm. Cùng với đó Trung tâm đã đưa người đi mà không thực hiện theo
đúng quy trình đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài: không đào
tạo tiếng, phong tục tập quán của nước sở tại và giáo dục định hướng
trước khi đi…
Cơ quan chức năng cần sớm làm rõ sự
việc và xử lý nghiêm những cá nhân, DN vi phạm, gây thiệt hại cho người
lao động và làm ảnh hưởng xấu đến hoạt động XKLĐ. Đây cũng là bài học
cho người lao động trước khi đi XKLĐ cần tìm hiểu kỹ thông tin từ nhiều
nguồn, đặc biệt là từ Cục Quản lý lao động ngoài nước, để xem nơi mình
sẽ đến làm việc DN có được phép đưa đi hay không